197 SAYIM VE
TESELLÜM NOKSANLARI HESABI
197 Sayım ve
Tesellüm Noksanları Hesabı: Envanter yapıldığında, sayım sonucuna göre ortaya çıkan kasa, stok ve
maddi duran varlıklar noksanlarıyla, tesellüm[1] esnasında
ortaya çıkan noksanların, nedeni sonuçlanana kadar kayıt edileceği, izleneceği
hesaptır.
197 Sayım ve
Tesellüm Noksanları Hesabı’nın İşleyişi: Noksan durumlarda hesaba borç kaydedilir,
sorumlulardan tahsil edilmesi veya zarar kaydedilmesi durumunda ise alacak
kaydedilerek kapatılır.
Sayım
Noksanları Örneği: X
İşletmesi, 30.06.2018 tarihinde yaptığı envantere göre kasasında 3.500
TL nakit olduğu görülmüştür. 30.06.2018 tarihli mizanda
ise kasa hesabının borç bakiyesi 4.200 TL olarak
belirlenmiştir. Yevmiye kaydını yapınız.
Kasadaki
fiili
nakit
: 3.500 TL
Kasa hesabı
borç bakiyesi : 4.200 TL
Noksan
tutar
: 700 TL
Sayım ve Tesellüm Noksanları
Muhasebe kaydı;
|
B |
A |
/ |
|
|
197 Sayım ve Tesellüm Noksanları Hs. |
700 |
|
100 Kasa Hs. |
|
700 |
Böylece
mizandaki kasa bakiyesini, fiili tutara eşit duruma getiriyoruz.
Noksanın sebebinin, kasadaki
sorumlu personelden kaynaklandığı ortaya çıktığı durumda ise
tutarın personelden tahsiline karar verilmiştir;
|
B |
A |
/ |
|
|
135 Personelden Alacaklar Hs. |
700 |
|
197 Sayım ve Tesellüm Noksanları Hs. |
|
700 |
Noksanın sebebi
bulunamadıysa, bu tutar zarar olarak kaydedilir;
|
B |
A |
/ |
|
|
689 Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar Hs. |
700 |
|
197 Sayım ve Tesellüm Noksanları Hs. |
|
700 |
Noksanın
sebebi bulunamazsa, ertesi yıl sonunda 690 Dönem Kar Zararı Hesabına
devredilir. Ancak bu tutar, yasal olarak gider kabul edilmediği için, daha
sonra matraha eklenmesi gerekçesiyle karşılık ayrılır.
Tesellüm
Noksanları Örneği: X
İşletmesi, 30.06.2018 tarihinde yapılan envantere göre, stoklarında 16.500
TL’lik ticari mal mevcudu tespit ediliyor. Mizanda ise Ticari Mallar
borç bakiyesi 20.000 TL olarak belirtilmiştir.
Ticari mal
mevcudu
: 16.500 TL
Ticari
Mallar hesabı borç bakiyesi: 20.000 TL
Ticari mal
noksanı
: 3.500 TL
|
B |
A |
30.06.2018 |
|
|
197 Sayım ve Tesellüm Noksanları Hs. |
3.500 |
|
153 Ticari Mallar Hs. |
|
3.500 |
Böylece
mizandaki Ticari Mallar bakiyesini, fiili tutara eşit duruma getiriyoruz.
Noksanın sebebi, depodan sorumlu
personelden kaynaklandığı ortaya çıktığı durumda, “135 Personelden
Alacaklar”, nedeni bulunamadığı durumda ise “689 Diğer Olağandışı
Gider ve Zararlar(-)” hesabı borçlandırılarak kapatılır.
|
B |
A |
10.07.2018 |
|
|
135
Personelden Alacaklar Hs. |
3.500 |
|
197 Sayım ve Tesellüm Noksanlar Hs. |
|
3.500 |
Veya
|
B |
A |
10.07.2018 |
|
|
689 Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar Hs. |
3.500 |
|
689.01 Stok noksanı (3.500) |
|
|
197 Sayım ve Tesellüm Noksanları Hs. |
|
3.500 |
Noksanın sebebi bulunamadığı durumda
bu tutar, yasal olarak gider olarak kabul edilmediği için, matrahın tespitinde
“Kanunen Kabul Edilmeyen Gider” olarak dikkate alınacaktır.
[1] Malzemeyi teslim eden yetkili
personelden malın, firma yetkilisi tarafından teslim alınma işlemidir.