121 ALACAK SENETLERİ HESABI

121 Alacak Senetleri Hesabı: İşletmenin faaliyet konusunu oluşturan mal ve hizmet satışlarından kaynaklanan, vadesi 1 yılı geçmeyen senetli alacakların izlendiği hesaptır.

Alınan senet tutarları bu hesabın borcuna, tahsil edildiğinde veya elden çıkarıldığında alacağına kaydedilir.

Örnek 1: X A.Ş., 10.04.2018 tarihinde, %18 KDV hariç 10.000 TL tutarında ticari mal satışı yapmış ve karşılığında senet almıştır. Yevmiye kaydını yapınız.

Örnek2: X A.Ş., 02.05.2018 tarihinde, %18 KDV hariç 10.000 TL tutarında ticari mal satışı yapmış ve karşılığında 5 ay vadeli (02.10.2018) çek almıştır. Yevmiye kaydını yapınız.

“Çekler görüldüğünde ödenir ve bir ödeme aracıdır. Bu sebeple çeklerde vade ve kabul yoktur. Fakat keşide ve ödeme yerleri dikkate alınarak, çekler için ibraz süreleri belirlenmiştir. Bu süreler, keşide edildiği tarihten itibaren şöyledir;

- Çek, keşide edildiği yerde ödenecekse (çekin üzerinde yazılı muhatap banka şubesi ile keşide yeri aynı ise) on gün,
- Keşide edildiği yerden başka bir yerde ödenecekse (çek üzerindeki muhatap banka şubesi ile keşide yeri farklı ise) bir ay içinde muhataba ibraz edilmelidir.
- Türkiye’de keşide edilen çek, başka bir yerde ve fakat aynı kıta üzerindeki bir ülkede ödenecekse bir ay, (Bir Avrupa ülkesinde çekilip de Akdeniz’de sahili bulunan bir ülkede ödenecek olan veya Akdeniz’de sahili bulunan ülkede çekilip bir Avrupa ülkesinde ödenecek çekler, aynı kıtada keşide edilmiş ve ödenmesi şart kılınmış çek sayılır.)
- Bir kıtada keşide edilen çek, başka bir kıtada ödenecekse üç ay içinde ibraz edilmelidir.”

Ancak vadeli çekler aslında “çek” değildir. İleri bir tarihte keşide edilmiş gibi düzenlenen çekler, muhasebede “Özün Önceliği” kavramı gereği 121 Alacak Senetleri Hesabı’nın alt hesabında izlenmesi daha doğrudur. Ayrıca alacak senetlerinde izlenen çekler için reeskont ayrılması da mümkündür.

“Özün Önceliği kavramı, işlemlerin muhasebeye yansıtılmasında ve onlara ilişkin değerlendirmelerin yapılmasında biçimlerinden çok özlerinin esas alınması gereğini ifade eder.

Genel olarak işlemlerin biçimleri ile özleri paralel olmakla birlikte, bazı durumlarda farklılıklar ortaya çıkabilir. Bu takdirde, özün biçime önceliği esastır.”

-X A.Ş.’nin 10.04.2018 tarihinde almış olduğu 11.800 TL tutarında senet, 15.12.2018 tarihinde banka aracılığı ile tahsil edilmiştir. Yevmiye kaydını yapınız.

-X A.Ş.’nin 02.05.2018 tarihinde almış olduğu 11.800 TL tutarında 5 ay vadeli alınan çek, 02.10.2018 tarihinde banka aracılığı ile tahsil edilmiştir. Yevmiye kaydını yapınız.