Yabancı şirketlerin Türkiye’de
faaliyette bulunabilecekleri yapılardan biri ŞUBE statüsüdür. Öncelikle aşağıdaki
yapıların yabancı uyruklu tüm şirketler için serbest olduğunu söylemiş olalım.
1-
Yabancı Şirket,
Türkiye’de ticari faaliyette bulunmayacak, sadece pazar araştırması/ teknik
destek/ bilgi aktarımı gibi alanlarda yer alacak ise İrtibat Bürosu izni
alabilmektedir. (İrtibat Büroları ile ilgili yazımız için tıklayınız)
2-
Yabancı Şirket,
Türkiye’de ticari faaliyette bulunacak ise ŞUBE veya ŞİRKET olarak tüzel
kişilik tescil ettirebilir.
Yazımızda Yabancı şirketlerin
Türkiye’deki ŞUBE’lerine ilişkin hap bilgiler verilmesi amaçlanmıştır
Türkiye’de ŞUBE açmak
Merkezi Türkiye dışında bir
ülkede bulunan bir şirketin, Türkiye’de ticari faaliyette bulunmak üzere şube
açmasıdır.
Türk Ticaret Kanunu 40.maddesi
tescili kaleme almıştır, şöyle ki;
Merkezleri Türkiye dışında
bulunan ticari işletmelerin Türkiye’deki şubeleri, kendi ülkelerinin
kanunlarının ticaret unvanına ilişkin hükümleri saklı kalmak şartıyla, yerli ticari işletmeler gibi tescil olunur.
Bu şubeler için yerleşim yeri Türkiye’de bulunan tam yetkili bir ticari
mümessil atanır. Ticari işletmenin birden çok şubesi varsa, ilk şubenin
tescilinden sonra açılacak şubeler yerli ticari işletmelerin şubeleri gibi
tescil olunur.
Türkiye’deki ŞUBE’lerin özellikleri
-
Şube ve
Merkez aynı tüzel kişiliğe aittir
-
Şube ve
Merkezin faaliyet konuları benzer veya aynıdır
-
Şube ve
Merkez ayrı yerlerde olmalıdırlar.
Şubeler
fiilen merkezden ayrı yerde faaliyet göstermelidir.
Türkiye’deki ŞUBE’nin Ünvanı
Ünvan, TTK
Md.48’e göre belirlenir, şöyle ki;
“Merkez ünvanı + merkezin
bulunduğu ülke + İstanbul Merkez Şubesi “ şeklinde belirlenmelidir.
Merkez şubenin açılışından
sonra açılan diğer şube ünvanlarında “Merkez” kelimesine yer verilmeyecektir.
Türkiye’deki ŞUBE’lerin yasal bildirim ve yükümlülükleri
1.
Ticaret Odası
Bildirim ve Yükümlülükleri
a.
Kuruluş işlemleri
i.
İkametgâhı
Türkiye’de bulunan tam yetkili bir vekil tayin edilir
ii.
Sanayi ve
Teknoloji Bakanlığı’ndan izin alınır
iii.
İlgili İl’deki
Ticaret Odası’na Şube tescil ettirilir.
b.
Adres Değişiklikleri
c.
Müdür Atama
d.
Sermaye
arttırım
e.
Tasfiye’ye
giriş
f.
Tasfiye Sonu
2.
Ekonomi
Bakanlığı Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü bildirimleri
(E-TUYS
sistemi üzerinden elektronik ortamda bildirilir)
a.
Kuruluşu
takip eden en geç 1 ay içinde, "Yatırımcı", "Ortak Listesi",
varsa "Bağlı İştirakleri" ne ilişkin bilgiler
b.
Sermaye
artışı veya hisse devrine istinaden yapılan ödemeler var ise, ödemeyi
takip eden en geç 1 ay içinde, “EK-2 Doğrudan Yabancı Yatırımlar İçin
Sermaye Bilgi Formu” ve ‘’Ortaklar Listesi’’ güncelleme
c.
Takip eden
mali yıl Mayıs ayının sonuna kadar “EK-1 Doğrudan Yabancı Yatırımlar
İçin Faaliyet Bilgi Formu”
Türkiye’deki ŞUBE’lerin vergisel yükümlülükleri
Türkiye’de ticari faaliyetleri
dolayısıyla kazanç elde eden Şube’ler diğer şirketler gibi vergi
mükellefi’dirler ve aşağıdaki vergi türlerinde mükellefiyet tesis etmeleri
gerekmektedir;
-
Kurumlar
Vergisi
-
Kurum Geçici
Vergi
-
Mükellef
sıfatıyla Katma Değer Vergisi
-
Sorumlu
sıfatıyla Katma Değer Vergisi
-
Muhtasar ve
Prim Hizmet Beyannamesi
-
Damga Vergisi
- Ba Bs Bildirim Formları